وایت پیپر (White paper) که در فارسی با نام اوراق یا مقاله سفید شناخته میشود، در حقیقت به گزارشی میگویند که درباره عملکرد یک پروژه و علت های شکل گیری آن توضیحاتی ارائه داده و این اصطلاح صرفا برای ارزهای دیجیتال استفاده نمیشود؛ اما توضیحات ما در این مقاله از اوکی ایکس به طور اختصاصی درباره مفهوم وایت پیپیر در حوزه رمز ارزهاست.
وایت پیپر چیست؟
ترجمه (White paper) وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال به سندی گفته میشود که توضیحاتی درباره یک پروژه غیرمتمرکز در حورزه رمزارزها یا فناوری بلاک چین ارائه میدهد. مانند؛ وایت پیپر بیت کوین، وایت پیپر اتریوم، وایت پیپر کاردانو و وایت پیپر شیبا را میتوان نام برد. به زبان ساده تر میتوان گفت، ورق سفید یک معرفی نامه جامع از پروژه است که به خواننده کمک میکند تا از اهدف شکل گیری پروژه آگاه شده و مطلع شود که پروژه در آینده قرار است چه مشکلی را حل و از میان بردارد. برای مثال؛ وایت پیپر پروژه بیت کوین را سازنده آن که فردی ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو است نوشته است.
View this post on Instagram
هر کوین برای عرضه اولیه خود (ICO) در بازار، جهت بدل شدن به یک کمپین موفق به وایت پیپر نیاز دارد. ورق سفید سندی شامل طرح کلی یک پروژه است و معضلی که به دنبال حل آن است، شرح مفصلی از محصول، معماری و تعامل آن با کاربران میباشد. محتوای هر وایت پیپر میبایست شامل نکات زیر (بدون ترتیب خاصی) باشد؛ اما تنها به این موارد هم محدود نیست:
- معرفی
- سلب مسئولیت
- فهرست مطالب
- شرح بازار و معضل موجود
- توضیحات محصول و نحوه رفع این مشکل
- توکنها: چه تعداد، چرا، چگونه، چه زمانی
- نحوه تخصیص وجوه جمعآوری شده
- تیم توسعه دهنده
- نقشه راه
اهمیت وایت پیپر
نحوه کار تریدرها و استراتژی آنها برای سرمایه گذاری باهم متفاوت است؛ اما بیشتر معامله گران حرفهای که برای خود اصول و قواعد دارند، قبل از هر اقدامی، معمولا وایت پیپر یک رمز ارز را میخوانند و بر اساس تجربه خود تصمیم میگیرند که آیا رمز ارز مورد نظر ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر؟
چگونه یک وایت پیپر بنویسیم؟
شروع کار
شروع یک وایت پیپر میتواند بخش مناسبی برای اشاره به اخطارهای قانونی یا سلب مسئولیت باشد که عموما حاوی محدودیتها یا اعلانهای مهم است؛ این ممکن است در خصوص معافیت شهروندان برخی کشورها از خرید توکنهای رمزارزی پروژه به دلیل قوانین محلی باشد یا اطلاعیهای به سرمایهگذاران مبنی بر اینکه این پروژه تضمین کننده سود برای آنها نیست.
شاید یکی از مهمترین مراحل نوشتن هر سند، یک مقدمه جذاب است. یک پروژه خوب، دارای مقدمهای در قالب نامهای از مدیرعامل یک شرکت خطاب به دارندگان آتی توکن است. این بخش جایی است که شما باید اهمیت معضلی را که پروژه شما قصد رفع آن را دارد ارائه داده و حتی به عواقب عدم رفع آن اشاره کنید. در اینجا شما باید توجه خواننده را به خود جلب نموده و مزایای خواندن سند خود را توضیح و یک نمای کلی از آنچه که خوانندگان انتظار دارند ارائه دهید. برای انجام این کار از هر ابزاری که در دسترس است مانند نمودارها، تصاویر و غیره استفاده کنید:
نکته: وایت پیپر، بیشتر یک سند فنی است که به طور متوسط میتواند حدود ۲۵ صفحه باشد، بنابراین بسیار مهم است که وایتپیپر شما به دقت نگارش شده باشد. در اینجا داشتن یک جدول حاوی اطلاعات آموزنده قطعا کمک زیادی خواهد کرد، اگر ورق سفید پروژه شما حاوی اصطلاحاتی است که احساس میکنید بهتر است شرح داده شوند، میتوانید یک بخش واژهنامه درست کنید.
پیشنهاد مطالعه: اصطلاحات ارزهای دیجیتال
درباره پروژه صحبت کنید
برای صحبت در خصوص پروژه خود، به اندازه کافی فضا اختصاص دهید و برای سرمایه گذاران دقیقاً کارکرد پروژه خود را در شرایط فعلی بازار شرح دهید. از همه مهم تر، اطمینان حاصل کنید که به خوبی به تشریح پروژه خود پرداختهاید. هیچ کس به آمار و اعدادی که ممکن است در وایت پیپر خود وارد کنید نیازی ندارد، مگر اینکه بر اساس تحقیق و تجزیه و تحلیل علمی ارایه شده باشد.
وضعیت پروژه
این بخش باید حاوی شرح مفصلی از وضعیت پروژه شما باشد، از جمله دادههای پروتوتایپ، کاربران اولیه و استراتژی توسعه و اهداف کلی. اکثر سرمایهگذاران تنها از پروژههایی پشتیبانی میکنند که چیزی برای عرضه داشته باشند؛ زیرا داشتن یک اکوسیستم و یک پایگاه کاربری، شانس بقای توکن پروژه در بازار را افزایش میدهد. اگر هرکدام از این عناصر را دارید، حتما خوانندگان را در این خصوص آگاه کنید.
امور مالی
اطمینان حاصل کنید که بخش اعظمی از وایتپیپر را به امور مالی پروژه خود اختصاص دادهاید. شما باید بتوانید به روشنی توضیح دهید که چرا پروژه شما به توکنهای خاصی احتیاج دارد، نحوه و زمان دقیق توزیع آنها چگونه است، آیا عرضه اولیه توکن داری محدودیت است و چه زمانی فروش آن در بازار شروع میشود.
نحوه تخصیص وجوه
سرمایهگذاران باید بدانند که پولشان دقیقا به چه چیز اختصاص مییابد و این پروژه برای انجام اهداف خود به چه مقدار نقدینگی نیاز دارد؛ مهمتر از همه در وایتپیپر، نباید مواردی از قبیل «رویداد شبکه»، «توسعه صنعت» و «امور متفرقه» ذکر شود. در وایت پیپر باید به وضوح ذکر شود که تمام سرمایه جمعآوری شده، صرف توسعه پروژه میشود.
نقشه راه
وایتپیپر نه تنها شامل شرح دقیقی از شرایط فنی پروژه است، بلکه نقشه راه توسعه را نیز دربر میگیرد. در حالت ایدهآل، یک برنامه دقیق برای ۱۲-۲۴ ماه آینده باید ارائه شود و حداقل شامل یک نسخه بتا راهاندازی باشد. اگر قبلا برخی از وظایف مشخص شده در نقشهراه به اتمام رسیدهاند، آن را به طور واضح در وایتپیپر بیان کنید زیرا؛ سرمایهگذاران آن را بهعنوان یک مزیت بزرگ میپندارند.
در مورد تیم پروژه صحبت کنید
بخش جداییناپذیر و مهم یک پروژه، تیم توسعه آن است. به استثنای موارد نادر، همواره یک ICO با تیمی از توسعهدهندگان ناشناس موفق نخواهد بود. همچنین ارایه عکس و بیوگرافی کوتاهی از تیم توسعهدهنده، یک مزیت بزرگ در نظر سرمایهگذاران خواهد بود.
بنابراین نه تنها افرادی که در پس پروژه شما هستند را توصیف کنید، بلکه اهمیت حضور آنها را هم شرح دهید. توضیح دهید که چگونه تجارب پیشین آن ها برای این پروژه مفید خواهد بود. اگر هر یک از اعضای تیم توسعهدهنده، تجربه همکاری با پروژههای بلاکچینی یا رمزارزها را داشتهاند، این موضوع را به روشنی بیان کنید. همچنین میتوانید درخصوص مشاورین پروژه خود چند کلمهای بنویسید. با این حال از اشاره به اسامی نامرتبط هم خودداری کنید، زیرا مشاوران شما باید کم و بیش در راستای اهداف پروژه باشند.
سَبک، زبان و چیدمان
هنگام تهیه یک وایتپیپر، حتماً از بیانی رسمی و آکادمیک پیروی کنید! نوشته شما باید از نظر لحن و گفتار، حرفهای و متمرکز بر موضوع باشد. اغلب اوقات نویسندگان وایت پیپر تمایل دارند به جای تمرکز روی پروژه خود، در مورد موارد استفاده و پیادهسازیهای احتمالی فنآوری خود بحث کنند.
اگر قصد فروش کلاه مهمانی از طریق بلاکچین را دارید، هرگز درخصوص نیت خود برای ارایه یک سرویس سفارشی تا سال ۲۰۲۵ یا اینکه در آینده شروع به تولید کیفهای دستی خواهید کرد، ننویسید. بلکه پیرامون نحوه ادغام کلاههای مهمانی در بلاکچین، نحوه استفاده از توکنهای خود برای بروزرسانی کلاهها، نحوه تهیه الیاف جدید و رنگآمیزی آنها معطوف شوید.
علاوه بر این، وایتپیپر همواره باید واقعی باشد. از بکارگیری فرضیات، حدس و ادعاهای تأیید نشده خودداری کنید؛ همچنین فراموش نکنید که وایتپیپر خود را برای رفع اشتباهات نگارشی و املایی بررسی کنید. متن آن باید به درستی قالببندی شود تا غیر حرفه ای به نظر نرسد. علاوه بر این، اگر میخواهید وایتپیپر خود را در چندین زبان مختلف ارائه دهید، بهتر است از یک مترجم حرفهای استفاده کنید.
وایت پیپر را کجا منتشر کنیم؟
طی چند سال گذشته، مواردی از وایت پیپر ICOهای موفقیتآمیز در انجمنهای مختلف بیتکوین منتشر شدهاند. با این حال، این روزها به نظر می رسد که با افزایش اشتیاق ICOها، اکثر پروژه ها تمایل دارند که وایتپیپر خود را در وبسایتهای شخصی منتشر نمایند.
سایرگزینه ها مانند GitHub، تالارهای گفتگو و موارد دیگر، هنوز هم قابل استفاده هستند؛ اما شما باید یک منبع اصلی جهت دسترسی به وایتپیپر خود مشخص کنید. از کپی و جایگذاری وایتپیپر در چندین پلتفرم مختلف خودداری کنید، در عوض میتوانید هنگام تبلیغ پروژه خود در انجمنها و وبسایتهای مختلف، پیوندی به آن ارسال کنید.
قالب های کلی White paper
همانند سایر اسناد پیچیده مرتبط با کسب و کار، تعداد زیادی قالب وایتپیپر به صورت آنلاین موجود است. عموما، استفاده از چنین قالبهایی توسط جامعه رمزارزی و سرمایهگذاران ناخوشایند است. اگر محصولی با کیفیت و منحصر به فرد تهیه میکنید، باید وقت خود را صرف تنظیم یک وایتپیپر بینظیر کنید.
همزمان با محبوبیت روزافزون ICOها، تعداد فریلنسرها برای نوشتن وایتپیپر استارتآپها، به طور تصاعدی افزایش یافته است. با این حال این روش توسط هیچ پروژه جدی، به عنوان یک گزینه در نظر گرفته نمیشود. در پایان وایت پیپر اصلیترین نقطه عرضه و معرف دیدگاه منحصر به فرد یک تیم در خصوص محصولش است و باید با آن جدی برخورد شود. استخدام یک فریلنسر برای انجام این کار میتواند منجر به نتیجهای نه چندان دلچسب در خصوص پروژه شما گردد.
نمونهای از White paper موفق
برخی از نمونههای وایتپیپر و ICOهای موفق عبارتند از:
- Ethereum: پانزده و نیم میلیون دلار جذب سرمایه
- Quoine: ده و نیم میلیون دلار جذب سرمایه
- DigixDAO: پنج و نیم میلیون دلار جذب سرمایه
نکته: Ethereum Useless یک ICO شوخی با کوتاهترین وایت پیپر جهان است که شامل چندین جمله مختصر در وبسایت خود با شعار «این توکنها را خریداری نکنید» میباشد؛ نکته شگفت آور اینکه آنها از طریق ICO خود ۲۵۷،۲۱۳ دلار جذب سرمایه کردند. در مقابل این شوخی، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم، وایت پیپر اتریوم را منتشر کرد که دنیای رمز ارزها را تکان داد.
جمع بندی
وایت پیپر، معرفی نامه یک رمز ارز است؛ شناسنامه ای تئوری از یک ارز دیجیتال که با جذاب بودنش میتواند در موفقیت یک توکن یا کوین نقش تاثیر گذاری داشته باشد. یک رمز ارز موفق، آن است که بتواند به برنامه ها و وعده هایی که داخل وایت پیپر عنوان کرده است، جامه عمل بپوشاند. در این مقاله از اوکی ایکس به طور کامل به ماهیت وایت پیپر به همراه راهکار های موفقیت در نوشتن آن پرداخته شد.
سوالات متداول
اولین وایت پیپر رسمی مربوط به چه رمز ارزی بود؟
اولین وایت پیپر رسمی، مربوط به خالق ناشناس بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، در سال ۲۰۰۸ با این عنوان بود: «بیت کوین؛ یک سیستم پرداخت نقدی الکترونیکی همتا به همتا ».
مطالعه وایت پیپر قبل از خرید رمز ارز، چه تاثیری خواهد داشت؟
اوراق سفید را تیم توسعه دهنده هر رمز ارز مینویسد؛ بدیهی است که در آن به تعریف و تمجید از پروژه ها بپردازند؛ اما با دقت بیشتر، میتوانید از عیوب احتمالی پروژه مطلع شوید.
تا چه میزان میشود به وایت پیپر اعتماد کرد؟
مطالعه اوراق سفید میتواند بسیار موثر باشد؛ اما قطعا نمیشود فقط به وایت پیپر اتکا کرد! مطالعه و تحقیق پیرامون موضوع، میتواند به شما در تصمیم گیری بهتر کمک کند.
۴ دیدگاه. نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای کسانی که آشنایی خوبی با زبان انگلیسی ندارن چه پیشنهادی میدین؟ آخه ۲۵ صفحه اونم کلمات تخصصی!
درود بر شما؛
نگرانی شما رو درک میکنم و سعی میکنم در دو بخش به سوال شما پاسخ بدم. اول اینکه لزومی نداره تعداد صفحات وایت پیپر ۲۵ صفحه یا بیشتر باشه و در دنیای رمز ارزها، کمتر از اون زیاده. نکته دوم؛ یکی از مشخصه های یک وایت پیپر معتبر داشتن بخش انتهایی به نام جمع بندی است که تمام نکات مهم داخلش هست (لزوما هر مقاله که این نکات رو رعایت کرده معتبر نیست!) میتونید فقط اون بخش رو مطالعه کنید یا بدید به کسی که با زبان و اصطلاحات کریپتوکارنسی آشناست تا برای شما ترجمه کنه.
یکی از بهترین راهها برای پی بردن به اینکه پروژههای رمز ارزی تا چه حد معتبره همین بررسی وایت پیپر هست که شما هم اشاره کردید .
اگر آموزش خوندن وایت پیپر هم بذارید عالی میشه