توکن‌هایNFT تقسیم شده (fractionalized) یا F-NFTها، نوع جدیدی از NFT هستند که با گسترش سریع، سروصدای زیادی را به پا کرده‌اند. این رشد به علت مالکیت NFT است که بسیاری از شرکت‌ها نیز از آن سود برده‌اند. برای مثال میم کوین شیبا اینو و دوج کوین را در نظر بگیرید. در ژوئن ۲۰۲۱، NFT “سگ” به قیمت ۴ میلیون دلار فروخته شد. اما به لطف NFT تقسیم‌بندی شده، قیمت آن تنها در چند ماه به ۲۲۵ میلیون دلار رسید. این یکی از اولین دستاورد‌های F-NFT بود. سوال اصلی اینجاست که F-NFTها دقیقا چه هستند و چه کاربردی دارند؟ هر آنچه لازم است در مورد آن‌ها بدانید در این مقاله برای شما آورده شده، پس با اوکی ایکس همراه باشید.
اصطلاح NFT تقسیم شده یا F-NFT به چه معناست؟
از آنجایی که NFTها کاملاً منحصر به فرد هستند، قیمت آن‌ها نیز بسیار نجومی است؛ به طوری که کمتر کسی می‌تواند یکی از گران‌ترین آن‌ها را بخرد، دستیابی به برخیNFTها برای سرمایه‌گذاران عادی دور از ذهن شده است. قبل از به وجود آمدن F-NFTها تنها یک مالک برای هر NFT وجود داشت. اما بعد از آن داستان تغییر کرد. در نتیجه، F-NFTها دموکراتیک‌تر از NFT هستند. برای مثال فرض کنید اثر هنری مونالیزا به صورت NFT است، می‌توان گفت این اثر حدود ۱ میلیارد دلار ارزش دارد. قطعاً هر کسی نمی‌تواند آن را بخرد. اما اگر بتوان مونالیزا را به تیکه‌های کوچکتری تقسیم‌بندی کرد، تعداد افراد بیشتری توانایی خرید آن را پیدا می‌کنند.
تفاوت NFT و F-NFT
همانطور که ممکن است بار‌ها اسم توکن NFT به گوشتان خورده باشد، NFT مخفف non-fungible token به معنی توکن‌های غیرقابل تعویض است. در واقع NFT نمایش دیجیتالی یک مالکیت است. بنابراین، کلیه این توکن‌ها منحصر به فرد هستند و نسخه دومی ندارند. هنر‌های دیجیتال، کلکسیون‌ها و اشیاء درون بازی از جمله محبوب‌ترین NFTها محسوب می‌شوند.
کارت‌های تخفیف، طرح‌های بیمه، توییت‌ها، بلیط‌های کنسرت، زمین‌های مجازی، میم‌ها، کارت‌های بازی و سایر موارد ممکن است توسط صاحبانشان به NFT تبدیل شوند. جالب است بدانید که NFTها ممکن است به هویت یک فرد نیز تبدیل شود. حال NFTهای تقسیم شده یا F-NFT، با افزایش نقدینگی، گزینه‌ای بیشتری را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند؛ توکن fractionalized همچنین منجر به رفع موانع منفی NFT مانند قیمت بالا و نقدینگی محدود می‌شود.
NFTهای تقسیم شده چگونه کار می‌کنند؟
در بلاک چین اتریوم، توکن‌های ERC-۷۲۱ استانداردی برای ایجاد NFTها هستند. توکن‌های ERC-۲۰ نیز برای توسعه NFTها مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال ETH یک توکن ERC-۲۰ است. بنابراین، با F-NFTها، یک توکن ERC-۷۲۱ می‌تواند به چندین توکن ERC-۲۰ تقسیم شود. در واقع با این کار، یک NFT به F-NFT تبدیل می‌شود. NFT در ابتدا در یک قرارداد هوشمند روی بلاک چین قفل شده است.
توکن‌های ERC-۲۰ از طریق یک قرارداد هوشمند به ERC-۷۲۱ متصل می‌شوند. پس از آن، یک قرارداد هوشمند همه کسانی را که توکن‌های ERC-۲۰ دارند به NFT اصلی مرتبط می‌کند. عرضه توکن توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود. در نتیجه، قرارداد هوشمند داده‌هایی را که NFT را از F-NFT متمایز و ایمن کرده و نحوه تقسیم مضرب‌ها را مشخص می‌کند.
سهامداران F-NFTs
در واقع دو نوع سهامدار F-NFT وجود دارد:
- خریدار: کاربرانی که NFTهای تقسیم شده را خریداری می‌کنند.
- متصدی: کاربرانی که NFTها را تقسیم و برای فروش آماده می‌کنند.
مزیت‌های F-NFT نسبت به NFT
با وجود اینکه NFTها یکی از بهترین فناوری‌های سال گذشته بودند، اما قیمت بالای آن‌ها ممکن است برای بسیاری از سرمایه‌گذاران به عنوان یک جنبه منفی در نظر گرفته شود. این جایی است که F-NFTها خودنمایی می‌کنند؛ چرا که سرمایه‌گذاران عادی هم می‌توانند به کمک F-NFT مالک یک جز از NFT شوند. در واقع F-NFT به سرمایه‌گذاران کوچک نیز اجازه خرید می‌دهد.
البته کلمه “کوچک” در اینجا نسبی است. فرض کنید یک اثر هنری دیجیتال ۱۰ میلیون دلار است، سرمایه‌گذار کوچک‌تر ممکن است کسی باشد که فقط ۱ میلیون دلار برای سرمایه‌گذاری دارد. یعنی سرمایه‌گذار کوچک می‌توان مالک جزئی باشد. در این صورت یک میلیون دلار به معنای مالیک ۱۰ درصدی او است. از این رو، مشارکت کاربران در بازار NFT و همچنین ایجاد علاقه بین کاربران افزایش می‌یابد. NFTهای تقسیم شده همچنین به صاحبان/سازندگانی که تمایل به حفظ مالکیت جزئی دارند، سود می‌رساند. به این صورت که NFTهای تقسیم شده به سازندگان اجازه می‌دهد تا بخشی از ارزش NFT خود را بدون نیاز به فروش کل آن بفروشند.
سایر مزایای F-NFT
کسب درآمد
همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره شد، NFT تقسیم شده کسب درآمد را برای کاربران و حتی سازندگان NFT آسان‌تر می‌کند.
مالکیت دموکراتیک شده
سرمایه‌گذاران کوچک و متوسط از شرکت در مزایده‌های پرمخاطب NFT منع شده‌اند. در نتیجه، NFTهای تقسیم شده، مالکیت دموکراتیک را فراهم می‌کنند. یعنی حتی اگر ارزش کل NFT سر به فلک بکشد، سرمایه‌گذاران غیر نهنگ همچنان می‌توانند مشارکت کنند.
نقدینگی بیشتر
بازار NFT با وجود رونق بسیاری زیادی که داشته اما با عرضه محدود و مشکل نقدینگی همراه است. نقدینگی بازار ممکن است در نتیجه کمبود بودجه تحت فشار قرار گیرد. از سوی دیگر، F-NFTها می‌توانند به افزایش نقدینگی کمک کنند. چرا که وجود نهنگ‌های ممکن است منجر به یک بازار غیر نقدشونده برای یک دارایی خاص شود. از سوی دیگر، مشارکت‌های سرمایه‌گذاران کوچک می‌تواند این مشکل را حل کند. توکن‌های قابل تعویض ERC-۲۰ را هم می‌توان در بازار‌های ثانویه معامله کرد. در نهایت این نوع معاملات نقدینگی منجر به افزایش نقدینگی خواهند شد.
قیمت معقول‌تر
قیمت پایین‌تر به معنی تعداد بیشتری از شرکت‌کنندگان است. تریدر‌ها می‌توانند با اجازه دادن به افراد بیشتری برای شرکت در بازار، قیمت منصفانه‌ای پیدا کنند. در نظر داشته باشید فرآیندی که از طریق آن بازار‌ها برای تعیین قیمت مناسب یک دارایی چرخش پیدا می‌کنند، «کشف قیمت» نامیده می‌شود. مثلاً، یک NFT کلکسیونی می‌تواند کسری شود و با افزایش ۱۰ درصدی فروخته شود تا کل ارزش بازار آن مشخص شود.
کارمزدهای متصدی
کارمزد سالانه متصدی به مالکانی پرداخت می‌شود که NFTهای خود را به F-NFT تبدیل می‌کنند. کارمزد متصدی توسط مالک NFT تعیین و به روز می‌شود. البته حداکثر توسط حاکمیت تعیین و تنظیم می‌شود تا از پرداخت کارمزدهای گزاف از سایر مالکان توسط متصدی جلوگیری شود.
NFTهای تقسیم شده در چه بازار‌هایی استفاده می‌شود؟
هنر
برای فروش به کلکسیونر‌ها، هنرمندان می‌توانند به راحتی NFTهای خود را به چندین F-NFT تقسیم کنند. این یک ویژگی یک موقعیت عالی برای شروع کار هنرمندان جدید است.
آیتم‌های درون بازی
بازار آیتم‌های درون بازی در حال رونق است. زره‌ها، پوست‌ها و سلاح‌ها نمونه‌هایی از مواردی هستند که در بازی‌های کریپتویی استفاده می‌شوند. هر یک از این اقلام را می‌توان تقسیم کرد و به تعدادی از افراد فروخت.
نام‌های دامنه
دامنه‌هایی مانند “. eth” و “. crypto” نیز با فروش زیادی روبه رو بوده‌اند. نام‌های دامنه را می‌توان به عنوان NFT تقسیم کرد و به سرمایه‌گذاران مختلف فروخت.
کلکسیون
بازار بزرگی برای کلکسیون وجود دارد. برای مثال سرمایه‌گذاران کوچک توانستند در مجموعه CryptoPunks بر روی حدود ۵۰ توکن تقسیم شده سرمایه‌گذاری کنند. در غیر این صورت، امکان مشارکت آن‌ها وجود نداشت.
املاک و مستغلات
املاکی که قیمت‌های بالا دارند را می‌تواند با F-NFT تقسیم و برای سرمایه‌گذاران متوسط قابل خرید کرد. F-NFTها همچنین ممکن است بتوانند نیاز به وام مسکن را از بین ببرند. به جای اینکه یک نفر برای یک خانه در ۳۰ سال هزینه کند، گروهی از سرمایه‌گذاران یا مستأجران ممکن است پول خود را برای پرداخت بخشی از آن جمع کنند.
موسیقی
پتانسیل NFTها و F-NFTها نیز باعث ایجاد غوغایی در تجارت موسیقی شده است. هنرمندان ممکن است مالکیت آهنگ‌ها و آلبوم‌های خود را به منظور فروش مستقیم به طرفداران خود تقسیم کنند. سناریویی مانند این ممکن است نیاز به یک شرکت ضبط را از بین ببرد یا عملکرد سودآوری آن‌ها را به حداقل برساند. بنابراین F-NFTها برای گسترش رابطه بین طرفدار و خواننده مفید است.
چگونه می‌توان NFTهای تقسیم شده را ایجاد کرد؟
با داشتن دانش کد‌نویسی پایه و به کمک پروتکل‌های Unic.ly، DAOfi، Niftyx و fractional.art می‌توانید F-NFTها را ایجاد و معامله کنید.
پروتکل Fractional.art
در نظر داشته باشید Fractional.art یک ورودی جدید به شبکه اتریوم است که تلاش می‌کند بخشی از بازار F-NFT را به دست آورد. این پروتکل در جولای سال ۲۰۲۱ راه‌اندازی شده و به به عنوان یک پلتفرم محبوب برای نقدینگی NFT شناخته می‌شود. درک و یادگیری این پروتکل برای مالکان و یا سازندگان F-NFT آسان است. گفتنی است با وجود اینکه تنها ۸ ماه از راه‌اندازی این پروتکل می‌گذرد، در همین مدت توانسته ۸ میلیون دلار به دست آورد. این مقدار نشان دهنده محبوبیت F-NFT است؛ درواقع Fractional.art بر اساس سه قرارداد هوشمند اصلی ساخته شده است و از آنجایی که این قرارداد‌ها بدون مجوز هستند، کاربران می‌توانند از یک کیف پول Web۳ مانند MetaMask برای ساختن فرانت‌اند یا تعامل مستقیم با fractional.art استفاده کنند.
قرارداد‌ها و خزانه‌های هوشمند Fractional
- قرارداد هوشمند برای خزانه دارای یک F-NFT
- قرارداد برای خزانه حاوی چندین F-NFT
- قرارداد هوشمند برای تسهیل حکمرانی صندوق
ساختار قیمت در این خزانه‌ها بر اساس درصد رای دارندگان به قیمت ذخیره است. میانگین وزنی آرا قیمت خرید را تعیین می‌کند. اگر مالکی ۱۰۰% NFT را نگه دارد و قیمت رزرو را ۱۰ ETH تعیین کند، آن قیمت رزرو شده در نظر گرفته می‌شود. از طرفی دیگر، در صورتی که سازنده ۷۵ درصد مالکیت داشته باشد و مالک ۲۵ درصد باقیمانده به قیمت رزرو پنج اتریوم، رأی دهد، قرارداد هوشمند، قیمت رزرو را ۸. ۱۲ ETH تعیین می‌کند.
پارتی بید (PartyBid) چیست؟
پروتکل Fractional.art، یک ابزار به نام PartyDAO’s PartyBid ایجاد کرده است. PartyBid dApp امکان مناقصه گروهی را فراهم می‌کند. گروه‌های دوستی یا گروه‌های حرفه‌ای می‌توانند با هم متحد شوند و با PartyBid بر روی NFTهای مورد علاقه‌شان پیشنهاد ارائه دهند. درواقع این روش دیگری برای سرمایه‌گذاران کوچک است تا با یکدیگر متحد شوند و با سرمایه‌گذاران بزرگ رقابت کنند.
به لطف زیرساخت باز fractional.art، این برنامه غیرمتمرکز نه تنها به گروه‌ها در به دست آوردن NFT کمک می‌کند، بلکه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا خرید‌های خود انجام دهند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران قبلاً از PartyBid dApp برای خرید NFTهای مهم مانند CryptoPunks استفاده کرده‌اند.
نحوه خرید F-NFT
زمانی که خریدار یا گروهی از خریداران قصد مالیک یک F-NFT را داشته باشند، در ابتدا می‌بایست طبق قیمت رزرو خزانه، مقداری اتریوم واریز کنند. بعد از حراج موفقیت‌آمیز، خرید انجام می‌شود و کاربران می‌توانند NFTهای تقسیم شده خود را با ETH مبادله کنند.
کلام آخر
تا به حال، مالکیت NFT در صنعت DeFi کاملاً منحصر به فرد بوده است. اما با F-NFT دیگر اینگونه نیست. NFTهای تقسیم شده، امکانات بیشتری را به سرمایه‌گذاران می‌دهند. صرافی‌های متعددی وجود دارند که نقدینگی را برای توکن‌های ERC-۲۰ و ERC-۷۲۱ فراهم می‌کنند. بحث در مورد NFTها روز به روز گسترده‌تر می‌شود و تعداد کسانی که به این صنعت رو می‌آوردند نیز بیشتر می‌شود. اگرچه F-NFT با موانع نظارتی قابل توجهی روبرو است، اما به دلیل تعداد زیاد برنامه‌های کاربردی در دنیای واقعی، آینده‌ی آن روشن به نظر می‌رسد.
سوالات متداول
توکن F-NFT چیست؟
یک F-NFT بخشی از یک NFT است؛ با توجه به اینکه قیمت NFTها بسیار زیاد است، سرمایه‌گذاران کوچک‌تر می توانند توکن‌های NFT تقسیم شده را خریداری کنند.
مزایای F-NFT چیست؟
کسب درآمد – مالکیت دموکراتیک شده – نقدینگی بیشتر – قیمت معقولانه‌تر – کارمزدهای متصدی
برای ایجاد یک F-NFT از چه روشی می‌توانیم استفاده کنیم؟
با داشتن دانش کد‌نویسی پایه و به کمک پروتکل‌های Unic.ly، DAOfi، Niftyx و fractional.art می‌توانید F-NFTها را ایجاد و معامله کنید.
نکته: توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال اوکی ایکس مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.
